ฟิวส์(fuse)เป็นอุปกรณ์ป้องกันสำคัญมากๆอุปกรณ์หนึ่งที่อยู่ในเครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไปเลยก็ว่าได้.เพราะเป็นอุปกรณ์ป้องกันความเสียหายของวงจรอันเนื่องมาจากกระแสไฟฟ้าที่ไหลมากเกินไป.หรือเรียกให้เข้าใจง่ายๆว่าเมื่อวงจรเครื่องใช้ไฟฟ้าเกิดลัดวงจร(ช๊อต)ฟิวส์ก็จะขาด.เพื่อเป็นการสร้างความปลอดภัยให้กับเครื่องใช้และผู้ใช้งานด้วย
.....ฟิวส์ที่เราพบเห็นทั่วไปตามเครื่องใช้ไฟฟ้ามักจะเห็นอยู่.2.แบบคุ้นหน้าคุ้นตามากๆ.คือแบบหลอดแก้วและแบบเซรามิค.ตรงนี้เองที่เกิดทั้งข้อสงสัยจากผู้ที่ยังไม่รู้และเป็นข้อถกเถียงสำหรับคนที่รู้แล้วด้วยเช่นกัน.ว่าฟิวส์ทั้ง.2.แบบนี้มันใช้แทนกันได้ไหม
...เราพักตรงนี้ไว้ก่อนมาพูดถึงหน้าที่ของฟิวส์ก่อนถ้าจะเรียกให้ถูกฟิวส์มีหน้าที่ป้องการวงจรเสียหายลุกลามน่าจะถูกต้องที่สุดเพราะว่าอุปกรณ์ภายในวงจรจะต้องมีการลักวงจร(ช๊อต)เกิดขึ้นก่อนฟิวส์ถึงจะขาดในการออกแบบวงจรจึงมีการคำนวณมาแล้วว่าค่าที่เหมาะสมกับวงจร.ณ.ตรงนั้นจะต้องใช้ฟิวส์ขนาดกี่แอมป์.หากไม่มีฟิวส์หรือใช้ฟิวค่าสูงเกินขนาดที่คำนวณได้เมื่อมีอุปกรณ์ตวใดตัวหนึ่งในวงจรเกิดช๊อตขึ้นก็จะลุกลามไปถึงอุปกรณ์อื่นๆ.ในวงกว้าง
การตัดวงจร(ขาด)ของฟิวส์"ก็จะมี.2.ลักษณะคือแบบ.Fast.Blow.คือขาดทันที.และ.แบบ.Slow.Blow.จะไม่ขาดทันทีจะมีระยะเวลาที่ช้าลง.แต่สำหรับวงจรทั่วๆไปมักใช้แบบ.Fast.Blow.เพราะเราต้องการให้ฟิวส์ตัดการทำงานวงจรทันทีเมื่อมีการช๊อตเกิดขึ้นวงจรของจะได้ไม่เสียหาย.ในขณะที่แบบ.Slow.Blow.สามารถทนกระแสและแรงดันที่สูงกว่ากำหนดได้นานกว่า
จะไม่ตัดการทำงานทันที.จึงเหมาะกับวงจรบางประเภทเช่น.วงจรมอเตอร์ในอุตสาหกรรม.เนื่องจากทุกครั้งที่มีการเปิดเครื่อง.จะมีการกระชากกระแสหรือแรงดันซึ่งเป็นปกติของมอเตอร์ฟิวส์แบบ.Slow.Blow.จึงเหมาะในงานประเภทนี้เพราะฟิวส์ตัดวงจรก็ต่อเมื่อกระแสเกินเป็นระยะเวลาเท่านั้น
ฟิวส์หลอดแก้ว.เป็นฟิวส์ที่ใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าเล็กๆ.โดยตัวฟิวส์จะอยู่ในหลอดแก้วภายในจะบรรจุก๊าซช่วยดับไฟ.และดับการสปากของไฟ.แต่ถึงอย่างนั้นเวลาที่มีการช๊อตก็จะยังคงมีประกายไฟออกมาให้เห็น
ฟิวส์เซรามิค.เป็นฟิวส์ที่มีความปลอดภัยมากกว่าฟิวส์แบบหลอดแก้วซึ่งไม่ว่าจะมีการช๊อตรุนแรงแค่ไหนก็ยากมากที่เซรามิคจะแตกซึ่งก็จะมีทั้งแบบ.Fast.Blow.และ.Slow.Blow.ภายในกระบอกฟิวส์ยังบรรจุด้วยทรายเพื่อป้องกันประกายไฟจุดระเบิด.ป้องกันไฟไหม้
.
การเลือกใช้งานฟิวส์.จากคุณสมบัติข้างต้นสรุปการเลือกใช้ฟิวส์ได้ดังนี้
☑เลือกโดยไม่ให้เกินค่าการกินกระแสที่คำนวณได้หรือสังเกตอย่างง่ายคือดูจากตัวเก่าการเปลี่ยนตัวใหม่ไม่ควรใช้ค่าที่เกินไปจากตัวเก่าหรือเกินได้นิดหน่อย.เช่น.เดิม 3A ใช้3.15A.แทนได้.แต่ไม่ควรใช้.5A.แทน
.
☑เลือกจากคุณสมบัติ.Fast.Blow.หรือ.Slow.Blow.อาจจะใช้แทนกันได้กรณีหาไม่ได้และเฉพาะบางกรณีเท่านั้นซึ่งต้องดูหน้างานว่าสร้างปัญหาอื่นตามมาหรือไม่
.
☑เลือกจากเครื่องของความปลอดภัยโดยเฉพาะงานที่ต้องการความปลอดภับขั้นสูงสุด.เช่น.งานที่ต้องออกทะเลหรืองานทางอากาศ.ส่วนใหญ่จะใช้ฟิวส์แบบเซรามิคและมีกฏห้ามใช้ฟิวส์แบบหลอดแก้วแทนทุกกรณีด้วย
.
นอกจากนี้ยังมีฟิวส์อีกหลายๆแบบในหลายๆสายงานค่อยอธิบายต่อในบทต่อๆไป
